Dziś skupimy się na rodzajniku nieokreślonym[onbepaalde lidwoord] ‘een’. Rodzajnik ten stosować będziemy wówczas gdy dana rzecz lub osoba pojawia się w rozmowie lub tekście po raz pierwszy. Najlepszym przykładem na zobrazowanie tej zasady jest przytoczenie i zanalizowanie fragmentu z bajki. Er was eens, lang geleden een(1) oude man die een(1) zoon had. De(2) zoon was erg ongelukkig omdat hij geen paard had, en hij wilde graag een(3) paard. De(2)oude man was erg arm maar hij hield erg veel van zijn zoon. Hij dacht lang na en eindelijk zei hij tegen zijn zoon: ‘Verkoop mij. Dan kun je alles kopen wat je wenst!’ Dus nam de zoon zijn vader naar de(4) markt. Syn i starzec pojawiają się w tekście po raz pierwszy. Jest to pierwszy kontakt czytelnika/słuchacza z bohaterami opowiadania. Wzmianka na temat syna i starca pojawiła się w tekście już wcześniej. Czytelnik/słuchacz jest zaznajomiony z bohaterami bajki. Autor nie ma na myśli konkretnego konia. Mowa o ‘nieokreślonym, niekonkretnym’ przedstawicielu danego rodzaju, gatunku. Rynek, przyjmuje się za miejsce znane podobnie jak ‘de winkel’, ‘het ziekenhuis’ etc. Po rodzajnik nieokreślony[onbepaalde lidwoord] ‘een’ sięgniemy w przypadku krótkich pytań, w których mowa o ‘nieokreślonym, niekonkretnym’ przedmiocie danego rodzaju, osobie. Heb je een computer? – Ja, ik heb een computer. Heb je een hond? – Ja, ik heb een hond. Wat staat daar? – Een tafel, een auto. Wat zie je door het raam? – Een man, een auto en een kat. W przypadku rozwinięcia wypowiedzi obowiązywać będzie zasada zobrazowana fragmentem z bajki. Rodzajnika nieokreślonego[onbepaalde lidwoord] ‘een’ zawsze użyjemy w odpowiedzi na pytanie: ‘Wat is dit/dat?’ Wat is dit? – Dit is een kat Wat is dat? – Dat is een kast. Na kolejną odsłonę językowych potyczek Harrego zapraszam za tydzień! Dorota Chaberko Fragment z bajki i analiza: z książki ‘Welles, nietes’ Lidy Zijlmans Artykuł pochodzi z bloga Szkoły Efektywnych Kursów Językowcyh – SVET Bardzo proste i dokładne wyjaśnienie rodzajników w języku niderlandzkim Szybkie wideo o rodzajniku nideokreślonym een Którkie zestawienie rodzajników po niderlandzku De Het – darmowa aplikacja na telefon/tablet...
czytaj więcej
Odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym: drinken – pić ik temat czasownika + _ (drink) jij temat czasownika + t (drinkt) UWAGA! Drink(t) jij? / w pytaniu pomijamy -t zij/hij/het temat czasownika + t (drinkt) wij temat czasownika + en (drinken) jullie temat czasownika + en (drinken) zij temat czasownika + en (drinken) inne czasowniki regularne: werken, zoeken, kijken, worden itd. Słowniczek: De stam van het werkwoord – temat(rdzeń) czasownika drinken -pić (ik drink – (ja) piję) lopen – chodzić, biegać (ik loop) persoonsvorm tegenwoordige tijd – forma osobowa czasu teraźniejszego infinitief – bezokolicznik co jeszcze przetłumaczyć ? Zobacz również: Konstrukcja aan het + bezokolicznik [wideo] ...
czytaj więcej
Przyimek holenderski VOOR – DLA 1. Ik heb een bloem voor jou. 2. Ik heb een cadeau voor jou. 3. Ben je blij? 1. Mam dla ciebie kwiat. 2. Mam dla ciebie prezent. 3. Cieszysz się? Przyimki holenderskie OP OM IN w określeniach czasu (KIEDY?) Ik kom op vrijdag om 6.00 uur. Ik kom op vrijdag om 18.00 uur. (mówimy: zes uur) Ik kom in juli. op maandag op dinsdag op woensdag op donderdag op vrijdag op zaterdag op zondag in januari in februari in maart in april in mei in juni in juli in augustus in september in oktober in november...
czytaj więcej
‘De’ i ‘Het’ to rodzajniki określone, które używane są w języku holenderskim przed rzeczownikami. Można je porównać z angielskim ‘the’. Angielskiemu rodzajnikowi określonemu ‘the’ odpowiadają holenderskie ‘de’ i ‘het’. Ponieważ rodzajniki nie występują w języku polskim, stanowią one dla nas niemałą trudność. Według teorii rodzajnik określony ‘het’ będzie występował przed rzeczownikami rodzaju nijakiego, w języku polskim kończącymi się na ‘o’: to dziecko, to okno. Rodzajnik ‘de’ będzie dotyczył rzeczowników rodzaju męskiego i żeńskiego, w języku polskim: ‘ta’ – szklanka, ‘ten’ kwiatek. UWAGA! Problem w tym, że rodzaj rzeczowników w języku holenderskim nie pokrywa się z rodzajem rzeczowników w języku polskim, a zatem nasze logiczne rozumowanie na nic się w tym wypadku nie zda. W większości przypadków jest nam zatem nakazane przyswoić sobie tzw. ‘de i het woorden’. Teoria ogranicza się wówczas do prostego, aczkolwiek niezbyt satysfakcjonującego stwierdzenia, że rzeczowniki dzielą się po prostu na te poprzedzone ‘de’ i na te poprzedzone ‘het’, lub inaczej wśród rzeczowników wyodrębnić możemy tzw. grupę ‘de woorden’ i grupę ‘het woorden’. Nieco pokrzepiającą w tym wypadku informacją będzie fakt, iż wśród ‘de i het woorden’ zdecydowanie wyróżnić można charakterystyczne dla nas podgrupy rzeczowników, które przyjmować będą jedynie rodzajnik ‘de’ i te które przyjmować będą jedynie rodzajnik ‘het’. Do odkrycia tej wielkiej i pilnie strzeżonej tajemnicy zapraszam w następnym tygodniu na blogu SVET! Język holenderski a rodzajniki DE i HET Harry wydaje się być zatroskany. Podzielam jego niepokój. Rodzajnik jest przecież niewielką częścią mowy, a tyle wokół niego zamieszania. Skoro jednak poruszyliśmy wątek, czuję się zobowiązana poprowadzić go dalej. Tym razem w globalnym skrócie odnotujemy temat rzeczowników, które mogą być używane zarówno z ‘de’ jak i z ‘het’. Dzielą się one na dwie grupy : A) rzeczowniki, w przypadku których zmiana rodzajnika nie wpływa na znaczenie słowa; B) rzeczowniki, przy których zmiana rodzajnika zmienia znaczenie słowa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku rzeczowników, dla których oba rodzajniki są prawidłowe, często występują jednak pewne preferencje. W celu zobrazowania materii podaję kilka przykładów: de/het deksel – pokrywka (częściej używany rodzajnik:...
czytaj więcej
1000 najpopularniejszych słówek w języku niderlandzkim Słówka z zakresu: 251-375 Słowniczek z lekcji wideo: met – z /frites met mayonaise/ zonder – bez /eiersalade zonder mayonaise/ van – od, z (Ik ga van huis.) naar – do (Ik loop naar huis.) in – w (Ik ben in het huis. lub Ik ben thuis.) voor – przed (Ik ben voor het huis.) achter – za (Ik ben achter het huis.) naast – obok (Ik ben naast het huis.) beneden – na dole boven – u góry onder – pod op – na tussen – między het midden – środek, (in het midden – w środku) over – o (denken over – myśleć o, praten over – rozmawiać o) over – ponad (vliegen over het huis – lecieć nad domem) door – przez bij – przy binnen – w środku buiten – na zewnątrz tegen – przeciw rond – wokół, na około sinds – od (sinds 1830) met – z (Hij is met een vrouw.) zonder – bez (Zij is zonder man.) voor – przed, przedtem na – po, potem om – o (om 2 uur – o drugiej godzinie) Tot les 12 – Do zobaczenia na lekcji 12 [Określenie czasu w języku niderlandzkim. – Która jest godzina?] wszystkie lekcje z serii 1000 najpopularniejszych słówek w języku niderlandzkim >>> Zobacz również: Niderlandzki od podstaw – Przyimki(voorzetsels) [wideo] VOOR IN OP BIJ /przyimki w języku...
czytaj więcej
Spójniki en, want, dus, maar Spójniki (de conjuncties, de voegwoorden) łączą ze sobą zdania. Dziś przedstawiam cztery spójniki, które łączą ze sobą zdania równorzędne (de hoofdzin + de hoofdzin), a więc występuje po nich szyk prosty – czyli najpierw podmiot (het onderwerp), potem orzeczenie (de persoonsvorm). Jak to wygląda w praktyce? Ano tak: en – i Het was mooi weer gisteren en wij gingen naar buiten. Wczoraj była ładna pogoda i poszliśmy na dwór. wij – het onderwerp – podmiot gingen – de persoonsvorm – orzeczenie want – bo, ponieważ Wij gingen gisteren naar buiten want het was mooi weer. Poszliśmy wczoraj na dwór, bo była ładna pogoda. het – het onderwerp was – de persoonsvorm maar – ale, lecz Het regende vanochtend maar wij gingen toch naar buiten. Z rana padał deszcz, ale my i tak wyszliśmy na dwór. dus – więc Het was mooi weer gisteren dus wij gingen naar buiten. Wczoraj była ładna pogoda, więc wyszliśmy na dwór. Proste, prawda? Holendrzy przywiązują dużą wagę do szyku wyrazów w zdaniu (de woordvolgorde). Nadaje to mowie swoistą melodię i jest dla nich tak ważne, jak dla nas ortografia 😉 Bardziej będzie to widoczne, kiedy zapoznamy się z kolejnymi spójnikami – wymagającymi szyku przestawnego. Ale o tym – innym razem 😉 Spójnik of w języku niderlandzkim Dziś krótkie przedstawienie słówka of . Ma ono dwa znaczenia: 1) of – lub, albo Anna is in een restaurant of zij is in een winkel. Anna jest w restauracji albo ona jest w sklepie. W takiej sytuacji używamy szyku prostego, czyli najpierw podmiot (zij) potem, orzeczenie (is). 2) of – czy Ik weet niet of ik nog van hem hou. Nie wiem, czy go jeszcze kocham. Tutaj orzeczenie (hou) ląduje na końcu zdania. DORA Ten artykuł pochodzi z bloga Język holenderski – pół żartem, pół serio Czytaj również: Spójniki w języku niderlandzkim – lekcja 5 [wideo] Spójniki w języku niderlandzkim (en, want, dus, maar) – szyk prosty Spójniki w języku niderlandzkim – terwijl, nadat, voordat, sinds, zodra, omdat, zodat, totdat, doordat, hoewel, mits, tenzij Spójniki(voegwoorden) w języku niderlandzkim...
czytaj więcej
Stopniowanie jest sposobem wyrażania różnych stopni natężenia cechy osób i rzeczy. Stopniowanie używamy, jeśli chcemy porównać ze sobą cechy dwóch (lub więcej) rzeczy lub osób. Stopniowaniu podlegają przymiotniki i przysłówki (w języku niderlandzkim i polskim). bijvoeglijk naamwoord - przymiotnik bijwoord - przysłówek W języku niderlandzkim (tak samo jak w języku polskim) wyróżniamy trzy stopnie intensywności cechy: –stopień równy (stellende trap lub positief) – służy do opisania cech rzeczy lub osób. –stopień wyższy (vergrotende trap lub comparatief) – służy do porównania ze sobą cech dwóch (lub więcej) rzeczy lub osób. –stopień najwyższy (overtreffende trap lub superlatief) – używamy, gdy chcemy wyrazić największe nasilenie jakiejś cechy rzeczownika. Tworzenie stopnia wyższego: Przymiotnik + er Na przykład: mooi – mooier groot – groter oud – ouder Przymiotniki kończące się na -r , tworzymy następująco: Przymiotnik + d + er Na przykład: duur – duurder donker – donkerder lekker – lekkerder Tworzenie stopnia najwyższego: Przymiotnik + st Na przykład: snel – snelst groot – grootst duur – duurst Tworząc stopień najwyższy dla przymiotników kończących się na -s, dodajemy na końcu tylko -t. Na przykład: vers – verst Użycie dan i als: Dan występuje po stopniu wyższym, używamy do wyrażenia różnicy pomiędzy porównywanymi rzeczami, osobami. Na przykład: Dit huis is mooier dan dat huis. – Ten dom jest ładniejszy niż tamten dom. Mijn auto is groter dan de auto van mijn moeder. – Mój samochód jest większy niż samochód mojej momy. Als używamy do wyrażenia identyczności porównywanych rzeczy lub osób. Na przykład: Zij is even groot als jij. – Ona jest taka duża jak ty. Ania zingt even mooi als Natalia. – Ania śpiewa tak samo ładnie jak Natalia. Użycie słowa meest: Stopień najwyższy przymiotników kończących się na -st lub -isch tworzymy przez dodanie meest. Na przykład: vast – meest vast logisch – meest logisch Przymiotniki i przysłówki nieregularne: goed – beter – best veel – meer – meest weinig – minder – minst graag – liever – liefst Przykłady stopniowania i wykorzystania najpopularniejszych przymiotników wraz z ćwiczeniami. slecht –...
czytaj więcej
Odmianę czasowników ‘komen’, ‘heten’, ‘zijn’ poznaliście już w poprzednich lekcjach. Należałoby się przyjrzeć bliżej zasadom tejże odmiany, a także poszczególnym czasom w języku niderlandzkim. Powyższe czasowniki są nieregularne w swej odmianie. Dojdziemy do tego. Dzisiaj zajmiejmy się czasownikami regularnymi, w czasie TERAŹNIEJSZYM. Poprawna odmiana czasowników regularnych wymaga poznania zasady oddzielenia rdzenia. Surowy rdzeń –jest wyprowadzany od formy bezokolicznika, nie posiada końcówki ‘en’: np. werk-en 1. Rdzeń ze samogłoską krótką. ‘werken’ –> werk-en (pracować) W odmianie przez osoby – do surowego rdzenia: werk- “doklejamy” tylko literkę ‘t’ – ale pamiętaj – jedynie w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej. liczba pojedynczaik (ja) werk jij (ty) werkt u (pan) werkt zij/hij (on/ona) werkt liczba mnoga (zawsze tak samo jak w bezokoliczniku!) wij werken jullie werken zij werken 2. Rdzeń ze samogłoską długą. ‘maken’ –> mak-en (robić, tworzyć) Tutaj pojawia sie mała trudność. Jeśli zrozumiałeś poprzednią lekcje o samogłoskach długich i krótkich, wiesz że ‘a’ w wyrazie ‘maken’ jest samogłoską długą i dlatego w odmianie musi taką pozostać! Samo mak- to tylko surowy rdzeń. Poza tym pomiętaj o doklejeniu literki ‘t’ jak w przykładzie powyżej. liczba pojedyncza ik maak jij/u maakt hij/zij maakt liczba mnoga wij maken jullie maken zij maken 3. Czy rdzeń może kończyć się na ‘ v ‘ albo ‘ z ‘? Otóż – nie! To kolejna rzecz, jeśli chodzi o odmianę czasowników. ‘leven’–> lev-en (żyć) ‘kiezen’ –> kiez-en (wybierać) Rdzeń nigdy nie kończy się na ‘v’ oraz ‘z’. Co zatem następuje w odmianie tychże czasowników? Spojrz: liczba pojedyncza v –> f ik leef jij/u leeft hij/zij leeft liczba mnoga wij leven jullie leven zij leven liczba pojedyncza z–>s ik kies jij/u kiest zij/hij kiest liczba mnoga wij kiezen jullie kiezen zij kiezen 4. Rdzeń nigdy nie kończy sie dwiema takimi samymi spółgłoskami. ‘stoppen’ –> stopp-en (przestawać, zatrzymywać) Wiele jest tego typu czasowników. Zapamietaj po prostu, aby pozbyć się jednej ze spółgłosek. liczba pojedyncza ik stop jij/u stopt zij/hij stopt liczba mnoga wij stoppen jullie stoppen zij stoppen 5. Rdzeń kończący się na literkę ‘t’. Istnieją czasowniki, których rdzeń kończy się na ‘t’. Czy zatem dodajemy dodatkowe ‘t’ w...
czytaj więcej
Czasowniki rozdzielnie złożone to ewenement, który na pierwszy rzut polskiego oka bądź ucha jest nielogiczny. Jak bowiem można mówić: Ja dzwonię do ciebie jutro za. Tak bowiem brzmiałoby dokładne tłumaczenie niderlandzkiego zwrotu Ik bel je morgen op 😉 Zostawmy jednak literalne tłumaczenia i przyjrzyjmy się gramatycznej konstrukcji czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie złożonych. Czasowniki rozdzielnie złożone – scheidbare werkwoorden Te czasowniki składają się z przedrostka aan-, op-, mee-, door-, uit-, tegen-, terug-, i czasownika. Np.: aankomen – nadchodzić, przychodzić meegaan – iść razem opgeven – poddać się, zaniechać, odpuścić W zdaniu zaś przedrostek oddziela się od czasownika i ląduje na końcu zdania. Np.: Ga je mee? – Idziesz z nami? Geef nooit op! – Nigdy się nie poddawaj! Jeśli używamy czasu przeszłego (np.: het perfectum), między przedrostkiem a czasownikiem staje jeszcze cząstka ge-. Np.: Ik heb het al teruggegeven. – Już to oddałem. Czasowniki nierozdzielnie złożone – onscheidbare werkwoorden Te czasowniki są na stałe zrośnięte z przedrostkami takimi jak om-, onder-, over-, vol-. Np.: omhelzen – objąć ondervragen – przepytywać, przesłuchiwać overtuigen – przekonać W zdaniu więc taki czasownik wygląda tak: Ik omhels je met mijn armen. – Obejmuję cię ramionami. De politie heeft hem ondervraagd. – Policja go przesłuchała. (Widać, że przedrostek tak zżył się z czasownikiem, że nawet na cząsteczkę ge- typową dla czasu het perfectum nie ma tu miejsca 😉 ) Jak rozpoznać które czasowniki są rozdzielnie złożone a które nie? Niestety, nie zawsze można kierować się przedrostkiem, bo są wyjątki. Zawsze jednak można wsłuchać się w akcent. W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych akcent pada na przedrostek. Natomiast czasowniki nierozdzielnie złożone mają akcentowany sam czasownik. Trudno to może uchem od razu wychwycić, na szczęście są słowniki, które również wskazują, gdzie leży akcent w słowie. To tyle gramatyki, a następnym razem będzie o karnawale 🙂 DORA Ten artykuł pochodzi z bloga Język holenderski – pół żartem, pół serio Lista czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie złożonych w przykładach oraz wyjątki: już wkrótce zapisz się do newslettera aby otrzymać powiadomienie Materiały uzupełniające:...
czytaj więcej
Zaimek osobowy – persoonlijk voornaamwoord Zaimki osobowe (persoonlijk voornaamwoorden) Liczba pojedyncza (enkelvoud) ik – ja jij/je – ty hij – on zij/ze – ona het – ono u – Pan/Pani Liczba mnoga (meervoud) wij/we – my jullie – wy zij/ze – oni u – Państwo Zaimek dzierżawczy – bezittelijk voornaamwoord Dat is mijn boek. To jest moja książka. Dat is jouw boek. – To jest twoja książka dit, dat, deze, die het boek Dit boek ligt hier. Dat boek ligt daar. de appel – jabłko Deze appel ligt hier. Die appel ligt daar. Zdania pytające. Zobacz również: Lekcja 1 Lekcja 2 Lekcja 3 Lekcja 4 Lekcja 5 Lekcja 6 Lekcja 7 wszystkie lekcje DEZE DIE DIT DAT czyli zaimki wskazujące w języku niderlandzkim...
czytaj więcej
![Rodzajnik nieokreślony[onbepaalde lidwoord] een w języku holenderskim.[wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/04/een3-238x96.png)
![Czas teraźniejszy – Tegenwoordige tijd (Odmiana czasowników) [wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/04/czas-teraźniejszy-odmiana-czasownika-worden-stawać-się-238x96.jpg)
![Przyimki w języku niderlandzkim – lekcja 11 [wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/03/Lekcja-11-1000-najpopularniejszych-słów-w-języku-niderlandzkim-holenderskim-kopia-238x96.jpg)
![Stopniowanie (Trappen van vergelijking) w języku niderlandzkim [wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/03/klein-stopniowanie-w-języku-niderlandzkim-holenderskim-kopia-238x96.jpg)
![Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone w języku niderlandzkim [+wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/02/scheidbare-werkwoorden-aans-200x200-234x96.gif)
![Lekcja 2 – nauka holenderskiego z popolsku.tv [wideo]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/2015/02/lekcja-2-nauka-holenderskiego-z-popolsku.tv_-238x96.jpg)
![Ebook - 40 lekcji dla początkujących [ponad 1000 słówek]](https://naukaholenderskiego.pl/wp-content/uploads/awpcp/thumbs/okladka-kopia-6457112c.jpg)
