Słówko Er – użycie w języku niderlandzkim

Opublikowane przez Robert Flisiak w Gramatyka holenderska | 4 komentarze

To krótkie słówko, którego boimy się używać bo nie wiemy dokładnie kiedy możemy bądź musimy go użyć. Er nie posiada jednoznacznego znaczenia polskiego, ale można przetłumaczyć go jako „daar” – tam.

Er posiada poniższe funkcje w zdaniu:

1. wskazuje na miejsce

Haar vriend woont in Utrecht, maar hij werkt er niet.

Jej przyjaciel mieszka w Utrechcie, ale tam nie pracuje.

Wij gaan dit jaar naar Italië. Wij zijn er nog nooit eerder geweest.

Jedziemy w tym roku do Włoch. Jeszcze nigdy wcześniej tam nie byliśmy.

W obu przykładach, słówko er wskazuje na konkretne miejsce (Utrecht bądź Italië).

2. występuje w kombinacji z przyimkiem

Dla przypomnienia, przyimki to np.: met, op, van, naar, bij, aan, in.

* W bardzo wielu przypadkach, gdy er występuje przed przyimkiem to zapisujemy te dwa wyrazy łącząc je ze sobą (np.: erop, ermee, ervan, erin, ernaar).

– Waar ligt mijn muts? Gdzie jest moja czapka?

– Je zit erop. Siedzisz na niej.

Słówko er wskazuje na czapkę (muts), ale jeżeli na czymś siedzimy to używamy zawsze zitten op. W związku z tym er łączy się z op i powstaje erop.

– Waar zijn mijn sleutels? Gdzie są moje klucze?
– Misschien in je tas? Może w twojej torebce?
– Even kijken. Oh ja, ze zitten erin.  Niech spojrzę. O tak, one (klucze) są/znajdują sie w niej.

Przyimek in oznacza “w”. W zdaniu powyżej słowo er zastępuje słowo torebkę (tas), wiec łącząc te dwa wyrazy otrzymujemy erin.

* Jeżeli pomiędzy er a przyimkiem występuje inny wyraz to er musi być napisane oddzielnie.

Hij denkt vaak aan zijn ouders. On często myśli o swoich rodzicach.

Hij denkt er vaak naar. On często o nich myśli.

Ik wil niet met de train gaan. Nie chcę jechąć pociągiem.

Ik wil er niet mee gaan. Nie chcę nim jechać.

Mijn vrienden gaan zondag naar het strand. Ik moet eerst werken, maar daarna ga ik er ook naar toe.

Moi przyjaciele jadą w niedzielę na plażę. Najpierw muszę pracować, potem też tam pojadę.

Tutaj mamy do czynienia ze szczególnym przypadkiem:

er + met = ermee (tutaj nie pisane łącznie bo pomiędzy nimi znaduje się „niet”)

er + tot = ertoe

3. występuje z liczebnikiem

– Mijn buren hebben 5 kinderen. En jij? Moi sąsiedzi mają pięcioro dzieci. A ty?

– Ik heb er 2. Ja mam (ich) dwoje.

– Hoe veel slaapkamers heb je in jouw nieuwe woning? Ile masz sypialni w swoim nowym mieszkaniu?

– Ik heb er 3. Mam (ich) trzy.

Jak widać słówko er może zastępować rzeczownik. Jest to możliwe tylko wtedy,  kiedy w zdaniu łączy się on z liczebnikiem.

4. pojawia się jako podmiot w zdaniach biernych

Er wordt hier niet gerookt. Tutaj sie nie pali.

Er wordt gebeld. Ktoś dzwoni.

5. występuje w zdaniach bez podmiotu

Podmiot nieokreślony nie może znajdować się na pierwszym miejscu w jakimkolwiek zdaniu. W takich właśnie sytuacjach, jego miejsce zajmuje słówko er.

Er staat iemand aan de deur. Ktoś stoi przy dzwiach.

Is er niemand buiten? Nikogo nie ma na dworzu?

Er zijn veel mensen in de bioscoop. Dużo ludzi jest w kinie.

Is er nog koffie? Czy jest jeszcze kawa?

6. występuje również w zwrotach stałych

Hoe gaat het ermee? Co słychać?/Jak leci?

Het doet er niet toe. To jest bez znaczenia.

Het ligt eraan. To zależy od.

Ik kom er niet uit. Nie poradzę sobie z tym.

7. występuje w zdaniach z podmiotem nieokreślonym
   Er lopen veel mensen buiten. Dużo ludzi chodzi na zewnątrz.
   Er staat een poes op mijn balkon.  Jakiś kot stoi na moim balkonie.
   Er staat iemand aan de deur. Ktoś stoi przy drzwiach.W powyższych zdaniach mamy do czynienia z podmiotem nieokreślonym, wiec nie możemy zapominać o er.

 

Mam nadzieję, że choć troszkę rozjaśni Wam się w głowach. Er jest chyba najtrudniejszym zagadnieniem gramatycznym.

 

Artykuł pochodzi ze strony: www.taalbest.nl

Autorka: Izabela Bejnar

Poniżej kilka zdań dla tych wszystkich, którzy chcą sprawdzić swoich sił.

Odpowiedz na pytania z użyciem słówka er.

1. Heb je een hond?
2. Kijk je naar de film?
3. Hoe lang wonen jullie in Nederland?
4. Wat zit in je tas?
5. Wie loopt buiten?

Przetłumacz poniższe zdania.

1. Tutaj się nie parkuje.
2. Nie mogę o tym rozmawiać.
3. Kto idzie ze mną?
4. Jego tutaj jeszcze nie ma.
5. Ania urodziła się w Utrechcie ale tam nie mieszka.
6. Mieszkam tam już 5 lat.
7. On nic o tym nie wie.
8. W ogrodzie stoją trzy stare krzesła.

Informacje wideo o słówku Er:

już wkrótce

Więcej informacji o słówku Er:

link do stron www już wkrótce